Ne popuštati Kremlju: Historija pokazuje kuda Appeasement može dovesti

Strah od energetske i ekonomske krize je veliki s obzirom na prekide isporuka gasa iz Rusije. Međutim, to ne smije da dovede do popuštanja ruskom predsjedniku Vladimiru Putinu. Appeasement sa agresorima je najčešće pogrešan pristup, što pokazuju historijski primjeri, piše Oliver Rolofs za Neue Zürcher Zeitung (NZZ)

Uprkos jasnom jedinstvu na Zapadu i snažnim signalima na najnovijim samitima G-7 i NATO-a: u svjetlu ruskog brutalnog rata za uništenje Ukrajine i uhvaćene u dilemu ogromne energetske zavisnosti od Rusije, pojedine evropske vlade su sklone politici Appeasementa tj. popuštanja agresoru.

Međutim, vlade koje svaku cijenu žele "mir" kako bi izbjegle ozbiljne ekonomske posljedice, postaju saučesnici zločina. Appeasement može da funkcioniše među appeasementašima, ali ne i kod onih koji gaje srednjovekovne imperijalne fantazije u tradiciji jednog Petra Velikog. U slučaju Putina, Appeasement bi samo pojačao njegov apetit da još više osvaja.

"Natoizacija" Evrope

Historijski primjeri to jasno pokazuju. Oni otkrivaju upadive paralele: metod Appeasementa je učinio ozloglašenim britanski predratni premijer Neville Chamberlain, koji je 1938. verovao da će Minhenskim sporazumom zaustaviti Hitlerove ratne i ekspanzionističke planove.

Posljedica ovog Appeasementa bila je uništena Evropa i Holokaust nad preko 6 miliona evropskih Židova. 57 godina kasnije, na evropskom tlu je Appeasement Zapada u jugoslovenskom ratu doveo je do još jedne katastrofe: Srebrenica ovih dana obilježava 27. godišnjicu genocida u novijoj evropskoj istoriji, kada je sredinom jula 1995. godine preko 8.500 Bošnjaka - gotovo isključivo muškaraca i dječaka starih između 13 i 78 godina - sistematski egzekutirano od strane srpskih snaga.

Bio je to tužan vrhunac krvavog rata koji je odnio živote oko 100.000 ljudi u Bosni i Hercegovini. Mnogo toga bi bilo spriječeno da je Zapad snabdjevao oružjem bosanske branioce. Umjesto toga, bulažnjeno je o opasnosti od eskalacije - sve u kombinaciji sa mantrom "ne šaljemo oružje u krizna područja"- što je išlo na ruku srpskim agresorima, koji su se nakon raspada Jugoslavije 1991/1992. naoružali i mogli su da koriste teško naoružanje JNA - u to vrijeme treće armije po veličini u Evropi.

Mladi bosanski borci bez šljemova, tenkova i artiljerije pokušavali su da spriječe napredovanje teško naoružane srpske vojske. Tamo gde nisu uspjeli da zaštite sebe i civilno stanovništvo od srpske nadmoći, došlo je do terora, razaranja i smrti. Déjà-vu koji veoma podseća na trenutnu situaciju u kojoj se nalaze milioni Ukrajinaca, dok Berlin i Pariz, na primer, veoma oklijevaju i samo u malim količinama isporučuju Ukrajini teško naoružanje da bi odbila ruske napade.

I baš kao što je Srebrenica bila prekretnica koja je dovela NATO do novog jedinstva, ruski rat za uništenje Ukrajine izazvao je novu prekretnicu u odbrambenom savezu - ili, kako to reče američki predsednik Biden: "natoizaciju" Evrope.

No ipak, ponovo se ovih dana iz Berlina, Pariza i Budimpešte čuje da ne treba "ponižavati" Moskvu. Drugi kažu da je opasno satjerati Putina u ćošak. Nasuprot svim informacijama kojima ova tri glavna grada raspolažu: inspirišu se nadom da je rat u Ukrajini prilično ograničena stvar i da Zapad, kao takav, neće biti dodatno pogođen.

Vrlo slično je to zvučalo i sredinom 1990-ih: u jednom do sada neobjavljenom govoru 19. jula 1995. je tadašnji izaslanik Generalnog sekretara UN u bivšoj Jugoslaviji Yasushi Akashi pozvao ambasadore Vijeća NATO da sklope Appeasement sa bosanskim Srbima. Masakr nad više od 8.500 Bošnjaka u Srebrenici tada je bio u punom jeku, a soldateska srpskog generala Ratka Mladića pripremala se za osvajanje susjedne Zaštitne zone UN Žepa. Akashi je apelovao na ambasadore NATO-a da ne intervenišu u sukobu. Za eskalaciju su odgovorne obje strane, odnosno i Bošnjaci i Srbi. Bosanska vlada, također, napada zaštitne trupe UN. Infamno iskrivljavanje realnosti.

I upravo je to "neprovociranje" agresora dovelo do prvog genocida u Evropi nakon Drugog svjetskog rata. Iako je dvije sedmnice kasnije, pod pritiskom Washingtona, NATO povukao "crvenu liniju" vazdušnim napadima na srpske položaje oko Goražda, treće Zaštićene zone UN u Istočnoj Bosni, spašavajući tako 60.000 stanovnika od smrti ili deportacije, druga Zaštićena zona UN, Žepa, postala je rezultat odlučnog nečinjenja i fatalnog Appeasementa: i prosto otpisana.

Kao i sada u slučaju Ukrajine, vojni eksperti su tada u vezi sa slučajem Srebrenica već najavili da će za vrlo kratko vreme pasti i enklava Žepa - u kojoj je bila stacionirana četa ukrajinskih Plavih šljemova. Nešto slično čulo se od nemačkog brigadnog generala Ericha Vada 24. februara ove godine, kada su ruske snage počele akciju uništavanja Ukrajine. General Vad, inače lični vojno-politički savetnik Angele Merkel, je javno saopštio da je sa vojnog stanovišta stvar već završena te će za koji dan Ukrajina nestati sa lica zemlje.

Nikad više genocid

Koje lekcije iz bosanskog rata i paralela sa ruskom invazijom na Ukrajinu slobodni Zapad, sada otvoreno ugrožen od Rusije, treba da nauči? Vrlo prostu: svaka politika Appeasementa sa agresorom ne samo da ga podstiče na dalju agresiju, već može dovesti i do genocida.

Bespoštedno i neprekidno granatiranje civilnih ciljeva i objekata, kao što su bolnice i nedavno tržni centar u Kremenčuku, je varvarsko i jasno kršenje međunarodnog humanitarnog prava. Masakri u ukrajinskim malim mjestima poput onog u Buči sa preko 400 mrtvih, i u Irpinu sa preko 200 mrtvih, daju naslutiti strašne razmjere ratnih zločina koje su ruski okupatori po svemu sudeći počinili u Mariupolisu -nedostupnom istražiteljima- kao i u drugim gradovima u Donbasu.

Masovna deportacija na desetina hiljada Ukrajinaca, među njima veoma puno djece, po definiciji je genocid. USA su u ljeto 1995. pokazale kako se kroti agresor snabdjevajući Zagreb i Sarajevo teškim naoružanjem kojim je srpski napadač otjeran. Upravo zbog toga je Hrvatska sada članica EU i NATO. Da Zagreb svojom vojnom operacijom "Oluja" - za samo tri dana - nije okončao srpsku okupaciju u augustu 1995. godine, euroatlantska perspektiva ove zemlje bi sigurno izgledala drugačije.

Upravo zato danas može postojati samo odlučan, čvrst stav prema Kremlju. Cilj Rusije je da stvori ekonomsku krizu u Evropi ove zime i time oslabi podrška EU Ukrajini. A da uopšte ne pominjemo perfidni ratni plan Moskve, koja koristi glad kao oružje i nastoji da gurne svijet u veliku prehrambenu krizu.

Prije svega se Evropa stoga mora zapitati šta je gore: hraniti rusku ratnu mašinu sa milijardu eura dnevno uvozom energije i time rizikovati neposredan genocid u Ukrajini i dalju eskalaciju Rusije na evropskom istočnom krilu ili odbraniti visoku vrijednost naše slobode i slobode naših susjeda u Ukrajini i Istočnoj Evropi politikom apsolutne čvrstine i drastičnim pojačanjem režima sankcija uz istovremeno uzimanje k znanju prekida u snabdjevanju energijom?

Pošto se danas evropska bezbjednost brani u Ukrajini i od strane Ukrajine, nije samo ispravno da se brzo povećaju interventne snage NATO-a na istočnom krilu na 300.000 vojnika i da se proširi Atlantski odbrambeni savez. Njemački političari takođe ne smiju više da oklijevaju da odmah i u velikim razmjerama isporuče dodatno teško naoružanje kao što su tenkovi, artiljerijska oruđa i protivvazdušni i mornarički odbrambeni sistemi Ukrajini i da više unaprijede i dodatno osposobe sopstvene oružane snage. I to pod hitno.

Isporuke oružja bi također trebalo da budu praćene vojnim konceptom kako bi se pružila ciljana podrška Kijevu u razvoju vojnih scenarija, na šta je nedavno pozvala bivša vice-generalna sekretarka NATO Stefani Babst.

Cijena slobode je visoka, ne samo zbog prijeteće energetske i ekonomske krize. Ali, cijena će biti kudikamo veća ako Appeasementom dokono budemo posmatrali genocid i izgubimo bitku za našu civilizaciju i našu evropsku, demokratsku budućnost.

Stoga za Evropu u 21. stoljeću prije svega mora važiti sljedeće: nikada više uništenje, nikada više genocid, nikada više Auschwitz, nikada više Srebrenica.

Te lekcije - poslednja je iz bosanskog rata - su upozorenja, istovremeno i za danas i za sutra, da spriječimo da nam se dogode još gore stvari.

(Preporod.info)