Kuća mrtvih bez imena

U Memorijalnom centru Potočari sutra, 11. jula, 19 Bošnjaka koji su na najbrutalnij način ubijeni, naći će svoj vječni smiraj. Porodice će konačno nakon 26 godina traganja, nade, bola suza, tuge, u kabur spustiti posmrtne ostatke svojih sinova, očeva, amidža, dajdži…Majke će moći doći do mezara nakon ovog 11. jula da uče Fatihu. Tu će moći naći smiraj bolnoj duši, a mnoge od njih sa svojom djecom i muževima razgovarati. Jer, one koje su ostale same tu dođu, pričaju šta se dešavalo od kada su 11. jula 1995. godine u Srebrenici razdvojeni od njih. 

Nažalost, neke majke Srebrenice nisu dočekale da ukopaju kosti najdražih.

Otišle su u mezar, a da istinu o svojim nestalim nisu saznale. Umrle su, a  jedina želja im je bila da nađu svoju djecu, klanjaju im dženazu. Da im djeca imaju mezar. One koje su žive, a nisu to dočekale, i sada prebiru kosti po masovnim grobnicama, po njivama, livadama, šumama, još traže sinove, kćeri, muževe, braću…  

Institut za nestale osobe (INO) u BiH po masovnim grobnicama još uvijek vrši iskopavanja posmrtnih ostataka, mahom iz Srebrenice, koji su spremljeni u prostorijama Komemorativnog centra u Tuzli. Tu se odvija najteži dio posla - identifikacija žrtava. Tu počinje i završava svaka nada za porodice. 

Ni nakon najvećeg zločina poslije Drugog svjetskog rata u Evropi, proces traženja osoba nestalih u posljednjem ratu u Bosni i Hercegovini nije završen. U BiH još uvijek traži 7.600 nestalih osoba.   

Sam pogled na halu u kojoj se nalaze posmrtni ostatci u Komemorativnom centru Tuzla ledi krv u žilama. Tu se nalaze police na kojima su poredane vreće sa posmrtnim ostacima. Jedna do druge vreće sa zakačenim oznakama čekaju neko bolje vrijeme kada će neko na njima napisati imena onih čije kosti čuvaju. 

U Komemorativnom centru Tuzla postoje posmrtni ostaci koji na identifikaciju čekaju niz godina, neki od njih i više od decenije, možda skoro i dvije, jer za njih nikada nije došao DNK nalaz.  

Emza Fazlić, glasnogovornica Instituta, naglašava da, kao i svake godine, porodice žrtava imaju mogućnost da se do dženaze odluče da daju saglasnost za ukop svojih najmilijih.  

- U Komemorativnom centru u Tuzli nalaze se posmrtni ostaci još 88 žrtava za koje je stigao DNK nalaz o identitetu, ali ih još nisu zvanično identifikovale porodice. S druge strane, identifikovano je još 36 žrtava, ali porodice još nisu dale saglasnost za njihov ukop, uglavnom zbog oskudnih skeletnih ostataka ovih žrtava koji su do sada pronađeni - pojašnjava Fazlić.  

Navodi da porodice dvije žrtve koje su dale saglasnost ove godine pa je potom povukle, odlučile su se za ukop posmrtnih ostataka njihovih najmilijih naredne, 2022. godine.  

U BiH postoji 12 mrtvačnica i centara za obdukciju i identifikaciju gdje su smješteni posmrtni ostaci koji su ekshumirani, a pretpostavlja se da je riječ o žrtvama iz proteklog rata. Posmrtnih ostataka u ovih 12 objekata ima oko 3.000.

(A.N./Preporod.info)