Karčić za Haaretz: Evropska krajnja desnica uz Rusiju i Kinu podržava srpske secesioniste u Bosni i Hercegovini

U tekstu za nezavisne izraelske dnevne novine Haaretz dr. Hikmet Karčić, bosanskohercegovački stručnjak u oblasti genocida, uz obrise vlastitog porodičnog iskustva devedesetih i danas piše o aktuelnim dešavanjima i političkim kretanjima u Bosni i Hercegovini naglasivši vezu između Dodika i političara krajnje desnice u Evropi.

Autor Karčić se prisjetio dana neposredno pred agresiju na Bosnu i Hercegovinu u sarajevskom naselju Dobrinja, jednom izrazito multietničkom naselju. Nakon što su naoružane milicije SDS-a predvođene Radovanom Karadžićem, uspostavile barikade, piše Karčić, ljudi su počeli strahovati jedni od drugih. Njegovi roditelji su ubrzo shvatili da je većina komšija Srba napustila naselje, preselivši porodice na sela ili u Srbiju. Kazivali su da idu u posjetu nani ili na odmor. Ipak, njegovu majku njen kolega je upozorio da spremi dovoljno hrane za svoje troje djece, jer bi se situacija mogla pogoršati, što se i desilo.

“Trideset godina kasnije, Milorad Dodik, bosanski Srbin, član državnog tročlanog predsjedništva, poziva na secesiju entiteta bosanskih Srba u zemlji, Republike Srpske”, nastavlja Karčić. Protekle decenije, piše on, Dodik je postao široko poznat po svojoj antibošnjačkoj retorici, negiranju genocida i drugim stavovima. Uz podršku Srbije i Rusije, Dodik je postao ključni destabilizator u regionu, a uz to izgradio bliske veze sa nativističkim liderima krajnje desnice u Evropi, pojašnjava autor.

U nastavku teksta Karčić piše o Dodikovim potezima posljednjih mjeseci što uključuje i najave o ponovnom formiranju vojske RS, pri čemu autor podsjeća na odgovornost te vojske za zločine i genocid u protekloj agresiji na Bosnu i Hercegovinu. Autor nastavlja o opasnostima Dodikove politike koja bi mogla uzrokovati sukobe u regionu te upoznaje čitatelje sa reakcijama visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini Christiana Shmidta koji je upozorio da je ovo “najgora egzistencijalna poslijeratna kriza” te pozvao međunarodnu zajednicu da “obuzda separatističke prijetnje bosanskih Srba”.
Karčić piše o aktuelnim problemima i politikama Evropske unije, odnosno SAD-a, ukazavši da to utječe na njihove interese u Bosni i Hercegovini, ali naglašava zainteresiranost mađarskog premijera Victora Orbana za bosanku krizu. “Orban je izjavio da će Mađarska blokirati svaki potez EU da sankcioniše Dodika te izjavio da će Mađarska osigurati 100 miliona eura pomoći entitetu bosanskih Srba”, navodi Karčić, a razloge za takvo što vidi u nedavnoj izjavi Zoltána Kováca, Orbanovog glasnogovornika, koji je na Twitteru napisao: „Izazov s Bosnom je kako integrirati 2 miliona muslimana“.

Također, kako isitče Karčić, nije iznenađujuće da Dodik ima dugotrajne veze i sa političarima drugih stranaka krajnje desnice u Evropi, poznatih po neprijateljstvu prema muslimanima, kao što su austrijska Slobodarska stranka ili francuska Marine Le Pen. Podsjeća da je nekoliko predstavnika njene stranke prisustvovala obilježavanju 30 godina od uspostavljanja entiteta RS, koji je nastao kao rezultat etničkog čišćenja i genocida. Pored njih autor je ukazao i na prisustvo ruskog ambasadora te zamjenika kineskog ambasadora. Također, Karčić ističe i tweet jednog od zvaničnika francuske krajnje desnice o tome kako prisustvuju tom događaju da bi pokazali svoju posvećenost “miru” i “poštovanju identiteta naroda”.

Autor Karčić je u tekst uvrstio i dio iz knjige “Voli bližnjeg svog”, autora Petera Massa, novinara koji je, kao dopisnik Wahington Posta, posjetio srpske koncentracione logore u Bosni 1992., godine. U toj knjizi je, između ostalog, Mass pisao o tome da je postao svjesniji “krhkosti ljudskih odnosa” i toga “šta može značiti biti Jevrej”, a što je naučio od bosanskih muslimana, koji su, prema njegovom mišljenju, napravili dvije greške. “Oni su smatrali da nije više važno biti manjina u civiliziranoj Evropi te su smatrali da je divlja zvijer pripitomljena. Nisu uspjeli shvatiti, da, iako neko može pridavati tek malo pažnje svojoj religiji, drugi ljudi jednog dana mogu to primjetiti; i, samo zato što se društvo čini stabilnim, ne znači da će tako biti uvijek”, pisao je Mass.

“Naposljetku, sve se svodi na najprimitivniju formu biopolitike ili kulturnog esencijalizma. Muslimanski identitet Bošnjaka, koji može biti tek toliki koliko je pojesti baklavu za Bajram – poruka je da nismo dobrodošli u Dodikovoj i Orbanovoj ideji Evrope”, kaže Karčić. Tekst završava još jednim pasusom iz porodične aure kazavši da su supruga i on skoro skenirali svoje lične dokumente i porodične fotografije te ih učitali na “cloud”.

“Ko zna šta nosi sutra? Za svaki slučaj”, zaključuje Karčić u tekstu za Haaretz.

(Hasan Hasić/ Preporod.info)