Ramazanska praksa: Džematski komentar jednog talenta

Predramazansko i ramazansko vrijeme je, između ostalog, vrijeme intenzivnijeg savjetovanja. To je period tokom kojeg se vjernicima nude prijedlozi kako kvalitetno provesti period koji je pred njima.

Raznovrsni su mediji za prenošenje pomenutih poruka; od onih tradicionalnih poput minbera i ćursa, do ovih savremenih poput društvenih mreža. Tematski se mogu zaokružiti u misao – ovaj mjesec nudi mnoštvo prilika koje valja iskoristiti.

U ovom tekstu će biti govora o malo drugačijim ramazanskim prilikama. Prilikama za one koji stasavaju u vjerske predvodnike. Prilikama za učenike medresa.

Tokom obavljanja ramazanske prakse, učenička perspektiva se pomijera iz jednog od safova u mihrab – ispred džemata. To je mjesec pun prilika da se izađe iz kože onoga koji sluša predavanja tokom redovne nastave, te svijet pogleda iz pozicije onoga koji govori.

Odsutnost iz internata, prostora mirenja sa činjenicom da je vlastita individualnost stopljena sa više od stotinu drugih, te prisutnost u ambijentu u kojem lične osobine značajno dolaze do izražaja.

Džemat prati, poštuje i vrednuje mladog hodžu. Njegov karakter, ponašanje i znanje. Dobra je to prilika za praktičnu primjenu učenog gradiva i prezentovanje vlastitog talenta.

Dva su talenta zahvaljujući kojima učenici grade svoju poziciju tokom ramazanske prakse – milozvučno učenje ili vješto govorenje. Kao da postoji prešutno slaganje među učenicima o tome kako je lakše brendirati se onima koji posjeduju ovaj prvi, jer na grupnim svečanostima za svakog učesnika ima dovoljno mevludskog teksta, dok je vaz rezervisan samo za jednog – uglavnom najstarijeg po zvanju.

Tako je jedan učenik, ponosni prezenter prvog talenta zadivio džematlije tokom mevludskog programa. Zadivio do te mjere da je vaiz dio svog govora rezervisao za pohvale njegovog učenja, džematlije iz udaljenijih safova podizali poglede sa željom da lijepom zvuku dodijele i vizuelni okvir, pojedinci prilazili nakon programa – čvrsto stiskali ruku, čestitali i komplimentima zasipali mladog učača.

Mnoštvo je lijepih rečenica iskazano na skali od „Baš si me dirnuo“ do „Program bi bio siromašniji da se nisi uključio“. No, kazan je i jedan komentar koji se, zbog svoje simptičnosti,  u određenim društvenim krugovima prepričava i godinama poslije. Nije čak izgovoren na dan mevluda, nego nekoliko dana kasnije – kao da je svestan svoje posebnosti, pa se i vremenski udaljio od ostalih. 

Mladi softa je živio tek nekoliko naselja dalje od mjesta održavanja mevluda – prostora vlastitog brendiranja. Jedna od posljedica tog, gotovo komšijskog, odnosa je činjenica da veliki broj džematlija poznaje njegovu porodicu, njen društveni život sa svim vrlinama i svim nedostacima.

Tome svjedoči i komentar iznesen tokom razgovora jedne džematlijke i oca mladog učača, pri usputnom susretu u gradu: „Kako vam sin onako lijepo uči, a ni ti, ni žena ti niste nešto u vjeri?“ Na prvu duhovito, za sujetnog uvredljivo, objektivno simpatično.

Smjestilo se u tu rečenicu malo komšijskog pogleda ispod oka, malo nespremnosti da se u potpunosti „skine kapa“ pred određenom vrstom uspjeha; ali istovremeno i njegovo potpuno priznavanje.

Važne su takve rečenice da povremeno postave stvari na svoje mjesto, da ne dozvole samodopadljivost, da podsjete na jedinstvo džemata – talenat nas ne izdvaja od ostalih, samo nam daje mogućnost da ga u određenim okolnostima stavimo na raspolaganje. 

Jedan je imam, uz neizostavan osmijeh, na ovu priču reagovao kratkom rečenicom koja oslikava identifikaciju: „A kod svih nam je isto.“  Uz svaki talenat ide poneki nedostatak, uz svaku vrlinu i poneka mahana.

(Nedim Gondžić/Preporod.info)