Škrijelj: U novom mandatu radit ću na integraciji, internacionalizaciji i informatizaciji UNSA

Prof. dr. Rifat Škrijelj, rektor Univerziteta u Sarajevu (UNSA), 1. jula ove godine ponovo je izabran na ovu poziciju. Za portal Preporod.info otvoreno govori o aktivnostima u narednom četverogodišnjem mandatu, kao i o predstojećoj akademskoj godini, koja se odvija u posebnim okolnostima s obzirom na navonastalu situaciju zbog pojave korona virusa. Otkrio je i koliki interes vlada za upis na UNSA, kao i koliko studenata napušta ovaj fakultet. Za naš portal govori i gdje se UNSA nalazi u odnosu na druge svjetske fakultete. Pohvalio se rezultatima koje Univerzitet bilježi uprkos korona virusu. 

Preporod.info: Prije nekoliko mjeseci ponovo ste izabrani za rektora Univerziteta u Sarajevu. No, ovaj mandat, odnosno njegov početak, obilježila je pojava korona virusa. Šta poduzimate da se studij bez problema odvija u BiH?

Škrijelj: Izborna sjednica Senata na kojoj sam ponovo izabran za rektora Univerziteta u Sarajevu za mandatni period 2020-2024. godine održana je 1. jula, a moj drugi mandat počinje 1. oktobra 2020. godine.

Vanredne okolnosti u kojima se našlo cijelo društvo, a samim tim i visokoškolsko obrazovanje, iznjedrile su hitan odgovor fakulteta i akademija Univerziteta u Sarajevu, koji je rezultirao provođenjem online režima nastave, a kasnije i modela kombinovanog rada na Univerzitetu.

Ispostavit će se da su prve dvije sedmice promjene režima življenja na početku pandemije bile dovoljne za odličan početak, koji se usavršava svakim danom. Pojedini fakulteti, koji su već imali aktivne programe učenja na daljinu, bili su spremni odmah, dok su oni koji su počivali na tradicionalnoj kontakt nastavi transformaciju brzo proveli, i danas su spremni u punom kapacitetu.

Naš cilj je bio da osiguramo nastavak što većeg broja aktivnosti na Univerzitetu, te da spriječimo zaustavljanje procesa nastave i istraživanja. Izrazito sam ponosan na kvalitet i brzinu organizacije naših fakulteta i akademija tokom ove prinudne digitalne transformacije. U rekordnom vremenu naše organizacione jedinice su uspjele organizovati svu nastavu kroz online aktivnosti. Spremnost i brzina kojom je nastavno osoblje odgovorilo na potrebe novog načina realizacije nastave ne bi bile dostatne da je izostala spremnost studenata da uče sa svojim profesorima i asistentima o novim online mogućnostima i prihvate izazove koje se pred njih postavljaju. 

Uprkos pandemiji COVID-19, Univerzitet u Sarajevu bilježi značajne naučne rezultate. Ilustracije radi, samo u prva tri mjeseca ove godine nastavnici i saradnici Univerziteta su postigli zavidne rezultate u publiciranju rezultata istraživanja.

Objavivši 210 naučnih radova u bazi Scopus, što predstavlja 43 posto ukupne produkcije svih radova indeksiranih u 2019. godini, odnosno u prva tri mjeseca 2020. godine, objavljena je skoro polovina radova iz cijele prošle godine. 

A da najljepše stvari nastaju iz ograničenja, pokazuje i zapažen umjetnički rad na našim akademijama koji je bio vidljiv na video platformama poput YouTube kanala, gdje su emitovani koncerti, ispitni dokumentarni filmovi, pozorišne predstave i prikazivane likovne izložbe. Paralelno sa radom sa upisanim studentima vodili smo računa i o onima koji će to tek postati, pa tako ove godine uspješno realiziramo i upis na Univerzitet u Sarajevu i prvi put to radimo online. Uz podršku Univerzitetskog tele-informatičkog centra (UTIC), Univerzitet u Sarajevu upis kandida vrši putem informacionog sistema eUNSA. 

Preporod.info: Kako će izgledati ova godina kada je riječ o studiranju s obzirom na novonastalu situaciju zbog korone? Do kada će se ispiti polagati online? 

Škrijelj: Na elektronskoj sjednici Senata održanoj 9. septembra 2020. godine donijeti su zaključci kojima je definisano da nastava u studijskoj 2020/2021. godini počinje 12. oktobra. Realizacija nastavnih aktivnosti na Univerzitetu u Sarajevu započet će kombiniranim modelom koji podrazumijeva online režim izvedbe teoretske nastave, konsultacija i drugih oblika nastave gdje je to moguće, zatim nastavu u učionici za realizaciju vježbi i dijelova nastave i konsultacija koji podrazumijevaju praktični rad studenata, te kontinuirane provjere znanja tokom semestra koje se mogu održati u online režimu i/ili u učionici u prostorijama organizacione jedinice i nastavnih baza. Odluku o načinu i modelu realizacije nastavnih aktivnosti donosi vijeće fakulteta ili akademije.

Svi oblici nastavnih aktivnosti i bez obzira na režim izvedbe (online ili u učionici) realiziraju se prema prethodno utvrđenom rasporedu, vodeći računa o raspoloživim ljudskim i prostornim kapacitetima, broju studenata u grupama, te propisanim epidemiološkim mjerama. Pri realizaciji nastavnih aktivnosti u učionici obavezno će se voditi računa o svim epidemiološkim mjerama utvrđenim kod nadležnih institucija. Također, na istoj sjednici zaključeno je da se ispiti u septembarskom ispitnom roku mogu održati u online režimu i/ili u prostorijama organizacione jedinice uz poštivanje svih propisanih epidemioloških mjera. Odluku o načinu i modelu održavanja ispita također donosi vijeće fakulteta ili akademije. Senat Univerziteta u Sarajevu odobrio je dodatni ispitni termin u drugom ispitnom terminu septembarskog ispitnog roka, koji će biti organizovan od 1. do 10. oktobra 2020. godine. U dodatnom ispitnom terminu student ima pravo polagati jedan ispit.

Univerzitet u Sarajevu će pratiti epidemiološku situaciju i naredbe i preporuke kriznih štabova, te u skladu sa istim i u saradnji sa resornim ministarstvom prilagođavati svoje zaključke i odluke vezano za realizaciju svih nastavnih aktivnosti. 

Preporod.info: Koji su Vam planovi u ovom mandatu, ako možete da nam otkrijete? 

Škrijelj: Tri ključne riječi u narednom mandatu su integracija, internacionalizacija i informatizacija. Uzeo sam sebi kao primarni zadatak da nastavim rad na započetim reformskim procesima. Završavamo započeti postupak integracije, pravne i finansijske, vodeći računa da Univerzitet u Sarajevu bude integrisan, ali i decentralizovan univerzitet, što je uslov za očuvanje autonomije Univerziteta, ali i pojedinačnih organizacionih jedinica. Integracija treba počivati na principima objedinjavanja i harmoniziranja procesa i ujednačavanja praksi na Univerzitetu a ne centralizacije u smislu odlučivanja malog broja ljudi o sudbini najvećeg univerziteta u zemlji koji zapošljava 2600 ljudi.  

Univerzitet u Sarajevu i u narednom periodu ostaje posvećen internacionalizaciji i strateški opredijeljen za saradnju sa vodećim svjetskim univerzitetima i naučnoistraživačkim centrima. Samo konkretna saradnja će podići naučnoistraživački rad na viši nivo u okolnostima kada su ulaganja u nauku u Bosni i Hercegovini gotovo zanemariva. Izgradnja partnerstava u koautorstvima na radovima u vodećim naučnim časopisima može podići rejting našim istraživanjima a partnerstva će obezbijediti pristup istraživačkoj infrastrukturi evropskih univerziteta i na taj način omogućiti našim istraživačima pristup opremi zadnje generacije u istraživačkim i laboratorijskim tehnologijama.

Naravno, kontinuirano unapređujemo postojeće i razvijamo nove studijske programe kako bismo sačuvali atraktivnost, prateći svjetske i evropske tokove, ali i odgovorili zahtjevima tržišta rada. Ističem da trenutno nudimo više od 500 studijskih programa na tri ciklusa studija. Za realizaciju svega planiranog ključna je informatizacija svih procesa unutar Univerziteta. U našem fokusu ostaje i pitanje obezbjeđenja adekvatnih prostornih kapaciteta za organizacione jedinice, izgradnja Univerzitetske biblioteke, te angažovanje najboljih studenata Univerziteta u nastavi i naučno-istraživačkom procesu. U svim ovim procesima, koji su suštinski usmjereni na bolje uvjete studiranja za sve studente, računamo upravo na studente kao partnere sa kojima ćemo graditi moderniji i savremeniji Univerzitet. Rad na uspostavi alumni mreže Univerziteta je prioritet.

Preporod.info: Kakav je ove godine odziv za upis na Univerzitet u Sarajevo?

Škrijelj: Univerzitet u Sarajevu je zadovoljan dosadašnjim brojem studenata koji su se prijavili tokom prvog upisnog roka. 

Broj prijavljenih i zainteresiranih kandidata za upis na Univerzitet u Sarajevu u prvom prijavnom roku bio je veći nego prošle godine. A što se tiče upisanih studenata nakon prvog prijavnog roka, on je na prošlogodišnjem nivou. 

Nakon završenog prvog upisnog roka na prvi ciklus i integrirani studij popunjeno je više od 50 posto mjesta u odnosu na broj ponuđenih mjesta, odnosno upis je izvršilo 3305 kandidata. 

Preporod.info: Koliko je mjesta na fakultetima, koliko se studenata prijavilo, koliko je ostalo praznih mjesta?

Škrijelj: Univerzitet u Sarajevu je 5. juna 2020. godine objavio konkurse za upis studenata u studijskoj 2020/2021. godini koji omogućavaju upis 6.178 studenata na prvi ciklus i integrirani studij, 3.822 studenata na drugi ciklus studija, 180 kandidata na stručni studij, te 94 kandidata na specijalistički studij. Nakon završenog prvog upisnog roka na prvi ciklus i integrirani studij, upis je izvršilo 3305 kandidata. U toku je drugi prijavni rok i konačne rezultate očekujemo krajem septembra. I u drugom prijavnom roku budući studenti mogu aplicirati na Konkurs predajom dokumenata na više fakulteta ili akademija Univerziteta u Sarajevu. 

Preporod.info: Za kojim fakultetima vlada najveći interes? 

Škrijelj: Najveći interes za studij i popunjenost mjesta nakon prvog prijavnog roka primjetni su na fakultetima koji pripadaju Grupaciji tehničkih nauka (Arhitektonski, Elektrotehnički i Mašinski fakultet) i Grupaciji medicinskih nauka (Fakultet zdravstvenih studija, Farmaceutski i Veterinarski fakultet). 

Preporod.info: Ima li studenata koji napuštaju studij i u kojem broju? 

Škrijelj: Univerzitet nema značajnu stopu napuštanja studija i ona je trenutno 0,4 posto na godišnjem nivou u odnosu na ukupan broj studenata. Međutim, ovaj broj u realnosti je i manji jer dobar dio "ispisanih" se prebacuje na drugi fakultet unutar Univerziteta. 

Preporod.info: Inače, gdje je Univerzitet u Sarajevu u odnosu na svjetske univerzitete? Kako ocjenjujete sam studijski program u BiH? 

Škrijelj: U julskom izdanju Webometricsovog rangiranja Univerzitet u Sarajevu se nalazi na 1499. mjestu na svjetskoj listi u ukupnom poretku od 30.000 univerziteta koji su obuhvaćeni skriningom po četiri kriterija: prisutnost, utjecaj, otvorenost i izvrsnost, što ga svrstava u prvih pet posto svih univerziteta na ovoj listi. Ovo je najbolja pozicija koju je Univerzitet u Sarajevu ikada ostvario na ovoj rang-listi. Napominjemo da je u januaru ove godine Univerzitet u Sarajevu bio na 1554. mjestu, a u julu 2019. godine na 1669. mjestu, te u januaru 2018. godine na 2039. mjestu.

Ovakvo rangiranje u kontinuiranom usponu predstavlja značajan napredak koji je rezultat napora koji ulaže menadžment Univerziteta u Sarajevu sa svojim akademskim i nenastavnim osobljem, ali i u sinergiji sa organizacionim jedinicama. Na ovaj način Univerzitet u Sarajevu se priključio 5 posto najboljih svjetskih univerziteta, a ova pozicija je značajnija tim prije što su u proteklom periodu kriteriji znatno pooštreni. Način studiranja na Univerzitetu u Sarajevu je usklađen sa bolonjskim principima i studijski programi koji se izvode na Univerzitetu se stalno revidiraju i dopunjuju i na taj način prate trenutno stanje dostignuća u temeljnim i primijenjenim istraživanjima koji potom bivaju uključeni u nastavni proces. Novi pravilnik o donošenju studijskih programa iz 2018. godine propisuje vrlo striktne kriterije i moram reći da sam vrlo zadovoljan načinom predlaganja novih programa, kao i stepenom revizije postojećih. Za ilustraciju, samo u zadnje četiri godine doneseno je 30 novih programa, od toga pet u saradnji sa privredom, a njih 216 je revidirano i unaprijeđeno.

(Preporod.info)