UNESCO i muslimanska baština: Najslikovitiji grad Albanije

U ovom serijalu predstavit ćemo muslimansku kulturnu i civilizacijsku baštinu na listi Svjetske baštine UNESCO-a, a koja je prepoznata kao samostalna, u sklopu šireg područja ili je, pak, utjecala na jedinstvenost zaštićene baštine.

Prema Komitetu za svjetsku baštinu gradovi Berat i Đirokastra svjedoci su bogatstva i različitosti balkanskog arhitektonskog naslijeđa, stoga su 2005. godine predloženi za UNESCO-vu listu svjetske baštine.

Grad Berat je zbog svoje jedinstvene i bogate arhitekture 1961. godine proglašen albanskim "gradom-muzejom”, a 2008. godine upisan je u Listu svjetske baštine sa gradom Đirokastrom. Osmanlije su ga osvojili početkom 15. stoljeća, urbanizirajući ga i obnavljajući gradsku tvrđavu te druge građevine. Također, izgradili su brojne džamije, od kojih su najpoznatije Olovna džamija iz 16. stoljeća i Momačka džamija ili Sulejman-pašina džamija. Crvena džamija u sklopu zidina tvrđave u Beratu je bila najstarija džamija u ovom gradu, jer su danas od ove džamije ostale samo ruševine, a specifičnost džamije jeste što je munara na lijevoj strani. U gradu se nalazi i halvetijska tekija.

U povijesti grada period vladavine Osmanlija bilježi se kao period multikulturalnosti, kada su muslimani zajedno s pravoslavcima živjeli u miru i prosperitetu.

U gradu su izgrađene i egzistirale desetine pravoslavnih crkava i džamija, a zbog specifične arhitekture, to jeste mnoštva tradicionalnih kuća od kojih su mnoge sagrađene na strmim liticama, Berat se zove i grad ‘hiljadu prozora’. Naime, kuće su kao u nekim sarajevskim mahalama jedna pored ili iznad druge, te prozori izgledaju kao da su naslagani jedan pored drgog.

Grad, s oko 32.000 stanovnika, nalazi se na jugu Albanije i smatra se najtoplijim gradom ove zemlje.

(E.S)