Jubileji: Sedam slova o Gazi Husrev-begovoj biblioteci

Koje nas poruke oslovljavaju pod svodovima Gazi Husrev-begove biblioteke danas, 480 godina nakon njezina postanka? 

Slovo vječnosti (الدَّيْموُمَةُ)

Slavne biblioteke svoje početke imaju u bivanjima onostranog, u zbudovima vječnog. Kao i njezine tradicionalne posestrime diljem istočnih i zapadnih strana svijeta, i Gazi Husrev-begova biblioteka u Bosni ima svoje metafizičko porijeklo na vječnim stranicama Svete Knjige, u škripi nebeskih pera, drže ih plemeniti pisari,  pišu knjige slovima od svjetlosti. U Sarajevu Gazi Husrev-begovu biblioteku duhovno utemeljuje Knjiga Kurʼāna, na sličan način na koji u Minhenu Bavarsku državnu biblioteku duhovno utemeljuje Knjiga Biblije. Od Boga Oglašene Knjige, Nebeska Pisma, Zauvječne Obznane –   to su dokumenti Iskona na kojima se temelje slavne biblioteke. U svome bosanskom kontekstu, niz platno vremena blizu pola milenija, Gazi Husrev-begova biblioteka pronosi tu slavu hrama čuvara Vječne Knjige, biblioteka je štovateljica one Odozgo sišle Božanske Riječi.   

Slovo sakralnog(الْحُرْمَةُ)

Odozgo sišle Božanske Riječi u biblioteci dobijaju svoje gnijezdo. Zato zdanja slavnih biblioteka žive u sakralnim prostorima. Tako se iskazuje počast slovima, knjigama, pisarima i piscima. Od svojih historijskih početaka 1537. godine Gazi Husrev-begova biblioteka dio je sakralnog ansambla Gazi Husrev-begove džamije. Kako god Biblioteka dariva Džamiju  učenošću, tako i Džamija dariva Biblioteku sakralnošću. Božanska Riječ koja se usmeno, šaptom ili glasno izgovara u Džamiji, dolazi pod svodove  Biblioteke i tu zapisuje, postaje tragom za oko. Nepodijeljenost sakralnog prostora Džamije i Biblioteke stekla se u nadanju učenih da im knjige budu širiteljice obrazovanog  bogoštovlja i bogoštovnog obrazovanja.  Stare knjige i rukopisne poslanice Gazi Husrev-begove biblioteke pisane su mastilom ispunjenim tim idealom. Autori vjeruju da je ono što pišu tako dobro da ono zaslužuje pohranjenje nadomak sakralnog ozračja Džamije.

Slovo tradicije (الْعَرَاقَةُ)

Svojim knjižnim blagom Gazi Husrev-begova biblioteka u Bosni i svijetu ne počinje od ništa, već nastavlja Tradiciju biblioteka iz praskozorja kulture i civilizacije. Pod svodovima Gazi Husrev-begove biblioteke ne pozdravlja se i ne časti samo jedan od bosanskih perioda mastila, slova, pisma i knjige, već se hodočaste sve drevne, davne i slavne biblioteke, one pamtivječne mesopotamske i njihove glinene pločice na kojima je čovjek pisao viđenje svoje sudbine, pozdravlja se biblioteka Asurbanipalova, potom svećeničke biblioteke drevnih faraona Egipta, te napokon i slavna Aleksandrijska, sa njezinim knjigama na koži, raspravama pisanim na drvenim plohama,  svitcima od papirusa. Tu, u Gazi Husrev-begovoj biblioteci, titraju i žive sjenke bagdadske Kuće Mudrosti i njezinih knjiga. Ukratko, Gazi Husrev-begova biblioteka pronosi slavu čestitih umnika iz drevnosti i oglašava plemenita predanja biblioteka, svojih posestrima prethodnica, osiguravajući  im tako bosansku zavičajnost.  

Slovo vremena (التَّاريِخُ)

Hiljade rukopisa Gazi Husrev-begove biblioteke sadrže vremena svoga nastanka, posvjedočuju duhovne mijene, naukovna raspoloženja, razuđena znanja. Stranice zaklopljenih rukopisa u svoje riječi smiruju desetljeća i stoljeća. Ali, hiljade drevnih djela odoljela su vremenima. U svojim tišinama Gazi Husrev-begova biblioteka čuva ta vremena, posložena u epohe, pohranjena na police... Kad se stoji nad rukopisima Gazi Husrev-begove biblioteke, to se stoji nad vremenima  čija se minulost vraća. U vraćanju vremena strahoštovno se naziru  davne sjenke preostale od pera i ruku. Treba se natkučiti nad stranice starih knjiga i vremena, i buditi usnule autore: pjesnike, filozofe, teologe, hroničare, geografe, mistike, komentatore,  treba razgovarati sa vremenima na stranicama njihovih starostavnih djela. Gazi Husrev-begova biblioteka bdije nad tim vremenima kao što sjemenka čuva klicu, ili oblak kišu, ili kremen iskru.

Cijeli tekst u Preporodu od 1. januara