Dr. Muamer Džananović: Negiranje genocida traje 30 godina i institucionalno se prenosi na mlađe generacije

Na Pravnom fakultetu Univerziteta "Džemal Bijedić" u Mostaru direktor Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu dr. Muamer Džananović danas je održao predavanje pod nazivom "Genocid u Srebrenici: od počinjenja do negiranja".

Uz akcenat da se bosanskohercegovačko društvo suočava sa kontinuiranim negiranjem pravno i historijski utvrđenih činjenica, ukazao je na značaj i važnost naučnog pristupa temi genocida.

 – S tim u vezi, smatram da se posljednjih nekoliko godina dešava jedan pozitivan iskorak u tom pravcu. Vjerovatno je tome doprinijela i Rezolucija o genocidu u Srebrenici koja je donesena pred Generalnom skupštinom Ujedinjenih nacija, gdje mi, u Institutu za istraživanje zločina, primjećujemo sve veće zanimanje raznih fakulteta unutar Bosne i Hercegovine, ali i izvana. Primjećujemo interes profesora koji žele ta znanja, na osnovu presuda međunarodnih sudova, domaćih i regionalnih sudova, da prenose svojim studentima – naglasio je Džananović.

Dr. Džananović upozorava na paradoksalnu društvenu stvarnost da je negiranje genocida najčešće potaknuto iz političkih struktura, što se dalje nastoji institucionalno prenijeti na mlađe generacije.

Oslobađanje te vrste ideologijskih narativa i stvaranje ambijenta da se o temi genocida govori kroz naučni okvir bez politizacije i ličnih interpretacija Džananović smatra prvim ozbiljnim iskorakom ka izgradnji mira.

 – Mislim da bi to donijelo dobro i pozitivnu stvar svakom stanovniku ove države, posebno mlađim generacijama. Nažalost, mi živimo u društvu paradoksa kad su ove teme u pitanju. Ne ulažemo dovoljno u istinska naučna istraživanja i naučne projekte – kazao je Džananović.

S druge strane, kroz političke strukture, dodao je, sve su prisutniji "folkloristički i estradizirani" narativi i interpretacije ovih tema.

Kao primjer naveo je činjenicu da one priznaju genocid i priznaju istinu o genocidu, ratnim zločinima, udruženom zločinačkom poduhvatu, ali da na identičnoj ravni posmatraju neke publicističke sadržaje, sadržaje koji nemaju istinsku vrijednost kao i dosljedna i meritorna naučna istraživanja, čiji doseg je trajan ili dugoročan. Nasuprot tome, u Republici Srpskoj evidentna su ozbiljna ulaganja u negiranje genocida, negiranje pravno utvrđenih činjenica.

– Svjedoci smo da su u nastavnim planovima i programima u Republici Srpskoj ubačene lekcije gdje se vojska i policija, koja je odgovorna za genocid u Srebrenici, predstavlja na jedan pozitivan način, kako su vodili odbrambeno-otadžbinski rat – istakao je Džananović.

Napomenuo je da je dodatni paradoks to što djeca bošnjačke i hrvatske nacionalnosti te lekcije u Republici Srpskoj dobivaju kao obavezne lekcije.

 – Nadam se da će se u tom pravcu prepoznati važnost nauke i naučnih istraživanja, odnosno sistema koji će podržavati takve procese u puno značajnijem obimu nego što je to slučaj danas i nego što je to bio slučaj prije 30-ak godina – rekao je Džananović.

Dr. Džananović je u svom izlaganju studentima pojasnio da je dao značajan historijski pregled dešavanja koja su prethodila julu 1995. godine, naglašavajući da se nad Srebrenicom nisu "nadvili tamni oblaci" samo nekoliko dana prije genocida. Naprotiv, radilo se o višegodišnjem kontinuiranom izvršavanju zločina koji su svoju brutalnu kulminaciju doživjeli u julu 1995. godine.

Uz analizu hronologije, osvrnuo se i na ideološku pozadinu zločina, objašnjavajući kontekst u kojem su ideje, politike i vojne strukture dovodile do sistematskog nasilja nad bošnjačkim stanovništvom.

Kako bi studentima približio činjenice na što jasniji način, prezentirao je brojne fotografije, dokumente i podatke koji jasno prikazuju razvoj događaja, kao i pregled presuda koje su uslijedile nakon počinjenog genocida.

Posebnu pažnju posvetio je posljednjoj fazi genocida – njegovom negiranju – koje, kako je istakao, traje od trenutka izvršenja zločina do danas. To negiranje se provodi na institucionalnom nivou, kroz različite oblike i mehanizme, već 30 godina, čime se nastoji potkopati istina utvrđena presudama međunarodnih i domaćih sudova.

(Hasan Eminović/Preporod.info)