25. godišnjica pada režima ratnog zločinca Slobodana Miloševića

Prošlo je tačno 25 godina od kada je nezadovoljstvo građana Srbije eksplodiralo u događaju koji je postao simbol političkog preokreta – Petooktobarskoj revoluciji. Masovnim protestima na ulicama Beograda prethodile su godine ekonomske krize, međunarodne izolacije i ratova koji su obilježili krvavi raspad bivše Jugoslavije.

U tom periodu, politika Slobodana Miloševića, obilježena nacionalizmom, agresijom i pokušajem stvaranja “velike Srbije”, dovela je do ratnih razaranja, masovnih zločina i genocida, naročito u Bosni i Hercegovini. Njegov režim bio je odgovoran za političku, vojnu i logističku podršku snagama koje su počinile najteže zločine u Evropi nakon Drugog svjetskog rata.

Samo godinu prije njegovog pada, Savezna Republika Jugoslavija bila je izložena NATO bombardovanju, koje je uslijedilo kao reakcija na sukob na Kosovu. Sve to dodatno je pogoršalo ionako tešku situaciju unutar Srbije.

Kap koja je prelila čašu bili su predsjednički izbori održani 24. septembra 2000. godine. Zvanični rezultati govorili su da nijedan kandidat nije osvojio većinu, ali opozicija, okupljena oko Vojislava Koštunice, tvrdila je da je pobjeda u prvom krugu bila jasna i da su rezultati falsifikovani.

Protesti su ubrzo zahvatili cijelu zemlju. Počeli su štrajkom rudara u Kolubari 29. septembra, a kulminirali 5. oktobra kada je ogroman broj građana, prema procjenama više stotina hiljada, izašao na ulice Beograda.

Tog dana simbol otpora postao je Ljubisav Đokić, poznat kao “bagerista”, koji je svojim građevinskim strojem probio ulaz u zgradu Radio-televizije Srbije, institucije koju su demonstranti smatrali glavnim glasnikom Miloševićeve propagande.

Suočen s nezapamćenim pritiskom i potpunim gubitkom kontrole, Milošević se te večeri obratio javnosti i priznao poraz. Njegovo povlačenje označilo je kraj jedne ere.

Već u aprilu naredne godine, izručen je Međunarodnom krivičnom tribunalu za bivšu Jugoslaviju (ICTY) u Hagu, gdje je bio optužen za ratne zločine, zločine protiv čovječnosti i genocid u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj i na Kosovu. Preminuo je 2006. godine u pritvoru, prije nego što je suđenje okončano.

Građani Srbije tada su vjerovali da započinju novo poglavlje demokratije, pomirenja i evropskih integracija. Ipak, dvadeset pet godina nakon Petog oktobra, Srbija se i dalje suočava s nasljeđem Miloševićeve politike – od unutrašnje polarizacije i pokušaja rehabilitacije njegovog režima, do zategnutih odnosa sa susjedima i neusklađenosti s vrijednostima evropske demokratije.

(Preporod.info)