Ustavni sud BiH stavio van snage zakone nedavno usvojene u RS-u

Ustavni sud Bosne i Hercegovine donio je odluku kojom su proglašeni neustavnim i stavljeni van snage brojni zakoni i odluke donesene na entitetskom nivou, objavljeni u službenom glasniku tog entiteta tokom marta 2025. godine.

Sud je zaključio da je Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija nespojiv sa članom II/3.i) Ustava BiH i članom 11. Evropske konvencije o ljudskim pravima, jer zadire u slobodu udruživanja i onemogućava rad civilnog sektora. Osporeni zakon je, po ocjeni Suda, gotovo identičan ruskom zakonu o „stranim agentima“ koji je Evropski sud za ljudska prava također proglasio nespojivim sa evropskim standardima.

Pored toga, Sud je van snage stavio i Zakon o neprimjenjivanju zakona i zabrani djelovanja vanustavnih institucija BiH, te dopune krivičnog zakonodavstva kojima se uvodi krivična odgovornost za nepoštivanje odluka entitetskih institucija. U obrazloženju odluke navodi se da donošenje tih zakona prelazi granice ustavnih nadležnosti entiteta i predstavlja pokušaj derogiranja državnih institucija.

Ustavni sud je također proglasio neustavnim Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću, kojim se pokušala uspostaviti paralelna pravosudna struktura na nivou entiteta. Sud je podsjetio da su pitanja pravosuđa i sigurnosti prenesena na državni nivo uz saglasnost entiteta, te da se ta nadležnost ne može jednostrano „vraćati“.

Sud je posebno naglasio da takvi potezi predstavljaju pokušaj faktičkog i pravnog ukidanja suvereniteta BiH na dijelu njene teritorije, što je nedopustivo prema Ustavu BiH. Naglašeno je da isključivo Parlamentarna skupština BiH ima ovlaštenje za izmjene u podjeli nadležnosti između entiteta i države.

Odluke Ustavnog suda imaju retroaktivno dejstvo – svi osporeni akti prestaju važiti od dana kada su objavljeni, odnosno usvojeni, u skladu sa pravnom formulacijom ab initio.

Ustavni sud BiH nastavlja rad prema planiranom dnevnom redu, potvrđeno je iz ove institucije.

(Preporod.info)