Nakon stupanja na snagu SSP-a: U regiji još samo BiH i Kosovo čekaju status kandidata za EU

Analiza Anadolu Agency (AA) pokazuje da od momenta kada država preda zahtjev za članstvo u Evropsku uniju do odluke Evropskog vijeća o odobravanja statusa kandidata prođe u prosjeku dvije godine.

Taj period od oko dvije godine od predaje zahtjeva za članstvo do sticanja kandidatskog statusa od država na Zapadnom Balkanu prošle su Crna Gora, Srbija i Makedonija. 

Upravo Republici Crnoj Gori trebalo je tačno dvije godine za taj proces jer je zahtjev predala 15. decembra 2008, a kandidatski status dobila 17. decembra 2010. godine. 

Republici Srbiji do kandidatskog statusa trebalo je dvije godine i dva mjeseca, jer je zahtjev za članstvo u EU predala je 22. decembra 2009, a kandidatski status joj je dodijeljen 1. marta 2012. godine. 

Istovremeno, najmanje, godinu i devet mjeseci u toj grupi država trebalo je Bivšoj Jugoslovenskoj Republici Makedoniji da stekne kandidacijski status. Dobila ga je 16. decembra 2005, a zahtjev za članstvo podnijela 22. aprila 2004. godine. 

Statistika ipak, pokazuje da je kandidatski status u EU moguće dobiti i znatno brže, čak, za manje od godinu dana. Primjer za to je Island koji je u rekordnom roku, od samo jedanaest mjeseci prešao put od aplikacije za članstvo koju je podnio 16. jula 2009, a kandidatski status dobio 17. juna 2010. godine. 

Za samo mjesec i deset dana Island je čak nakon sticanja kandidatskog statusa otpočeo i pregovore za članstvo, ali je nepune tri godine kasnije, 13. juna 2013. iste zamrznuo, a 12. marta 2015. povuka svoju kandidaturu za EU. 

Od država Zapadnog Balkana na kandidatski status najduže je čekala Republika Albanija i to pet godina i dva mjeseca. Zahtjev za članstvo Albanija je EU predala 28. aprila 2009, a kandidatski status joj je dodijeljen 24. juna 2014. godine. 

Evropska komisija je 10. oktobra 2012. godine uputila Evropskom vijeću preporuku za odobravanje statusa kandidata Albaniji.

Novi predsjednik Evropske komisije Jean-Claude Juncker nakon izbora na tu dužnost prije nekoliko dana najavio je kako u narednih pet godina, što znači do sredine 2019. godine neće biti novih prijema u Evropsku uniju, odnosno njenog proširenja sa dosadašnjih 28 država. 

U tom petogodišnjem periodu, naveo je predsjednik Evropske komisije, radit će se na daljnjem procesu napretka ka članstvu u EU država kandidata u smislu otvaranja i zaključivanja poglavlja. 

Od država Zapadnog Balkana jedino su Crna Gora, koja je do sada i najdalje otišla u tom procesu, i Srbija počele pregovore za članstvo u EU. Crna Gora je to uradila 29. juna 2012. godine, a Srbija je pregovore počela 21. januara 2014. godine, ali do sada nije otvorila niti jedno poglavlje. Očekuje se da to bude učinjeno do kraja godine. 

Makedoniji je Evropska komisija dala preporuku za početak pregovora za članstvo još 1. oktobra 2009. godine, ali do sada nije ostvaren značajniji napredak u procesu pridruživanja. 

Od država Zapadnog Balkana u redu za početak pregovora tako ostaju Albanija, te Bosna i Hercegovina i Kosovo, ali tek nakon što steknu kandidacijski status. 

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) između Bosne i Hercegovine i Evropske unije stupio je na snagu jučer, 1. juna 2015. godine što je uopće preduvjet za razgovore o podnošenje aplikacije za članstvo u EU.