MIZ Maglaj: Vakufska imovina između opštinske odluke i federalnih zakona

Medžlis Islamske zajednice (MIZ) Maglaj već deset godina uz pomoć Vakufske direkcije Islamske zajednice (IZ) vodi pravnu borbu za povrat oduzete vakufske parcele Krčevine, u narodu poznate kao Podborik.

Radi se o parceli na desnoj obali rijeke Bosne veličine 64.413 kvadratnih metara, a oduzeta je od Islamske zajednice odlukom Skupštine Opštine Maglaj, 11.04.1990. godine, sa namjerom da se na tom prostoru izgradi gradsko groblje. Groblje nikada nije izgrađeno a tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu na dijelu Krčevine/Podborika izgrađeno je šehidsko mezarje.

- Opština Maglaj obezbjeđuje zemljište za gradsko groblje na kojem će svoje pravo na ukop naći ateisti, građani drugih konfesija, a u isto vrijeme ne dozvoljava Islamskoj zajednici da osigura mezarje za nekoliko decenija pa i stoljeća - govori za Preporod.info Nevres Hodžić, glavni imam Medžlisa Islamske zajednice (MIZ) Maglaj.

Pojašnjava da je zbog zbog tih administrativnih problema Medžlis onemogućen napraviti pristupni put, izgraditi ogradu ili bilo šta trajno na Centralnom šehidskom mezarju.

- Ipak smo postavili natpis “Ovo je mezarje, vakuf Islamske zajednice” - kaže glavni maglajski imam.

(Protu)pravna petlja u kojoj se godinama vrti Opština Maglaj 

Šest puta je Federalna uprava poništila rješenja Opštine kojima je Služba za urbanizam, geodetske i imovinsko-pravnr poslove Opštine Maglaj pokušavala zadržati oduzeto zemljište. Čak je Opština izgubila i pravni spor koji je pokrenula protiv te uprave. Vraćeno je ponovo na ispravno tumačenje Zakona.

Vakufska direkcija se od samog početka ovog postupka uključila i u saradnji sa Medžlisom poduzimala odgovarajuće pravne radnje.

- Mi se sada vrtimo u krug od Opštine do Federalne uprave za geodetske i imovinsko pravne poslove. Kao što je rečeno, nekoliko puta je Opština donosila negativno rješenje koje smo poništavali u drugostepenom postupku. Drugostepeni organ (Federalna uprava) u svom rješenju kojim se poništava Opštinsko rješenje uvijek bi dao jasne instrukcije Opštini o načinu provođenja postupka u smislu vraćanja zemljišta vakufu. Međutim Opština bi uvijek postupala po istom - govori za Preporod.info stručni savjetnik za pravne poslove Vakufske direkcije Huso Salihović. 

Smatra da bi Opština konačno trebala uraditi onako kako su joj naložili viši organi, "sada kada su već odavno ispunjeni uslovi za primjenu člana 96. Zakona o građevinskom zemljištu."

- Bez obzira što traje ovako dugo, Vakufska direkcija neće odustati od ovog postupka i od ovog vakufa do krajnjih upravnih, odnosno sudskih instanci i naša je obaveza da se borimo za svaki kvadrat vakufske imovine upravo iz razloga što je neko tu vakufsku imovinu uvakufio u određene svrhe i mi smo dužni da vodimo računa o istoj - kaže na kraju Salihović.

Predsjednik Izvršnog odbora MIZ Maglaj, Seid Omerović, inače profesor u Srednjoj mješovitoj školi Maglaj, navodi da je trenutni sastav Izvršnog odbora već na prvoj sjednici posvetio pažnju ovom problemu.

- Činjenica je da su se stranke na vlasti mijenjale tokom godina, ali je problem oduzetog vakufa iz devedesete godine ostajao neriješen. Možda se može i shvatiti razloge i kontekst donošenja odluka iz devedesetih. Međutim, odluke koje su donesene nakon agresije na Bosnu i Hercegovinu, gdje su se različite stranke mijenjale na mjestu pozicije ili opozicije, pokazale su da, u stvari, zaista ne postoji želja da se otkloni nepravda nanesena tih devedesetih godina - smatra Omerović.

Dodao je da je osnovni zadatak Islamske zajednice i Medžlisa IZ da štite vakuf i odgovaraju za njegovo raspolaganje.

- Kad se kaže vakuf, to znači da je neko nešto uvakufio u ime Allaha i on je to uradio da bi dobio odgovarajuću nagradu na drugom svijetu. A mi smo za čuvanje njegovog vakufa odgovorni i na ovom i na drugom svijetu. U tom kontekstu treba razumijevati i ovaj veliki trud glavnog imama, a na kraju krajeva i pozicijom je zadužen za praćenje takvih aktivnosti. Međutim, i pored njegovog tolikog truda i truda svih nas u Izvršnom odboru, ipak nismo polučili ono što istinski u duši želimo, a to je povrat otetog vakufa - kaže Omerović.

Promjene vlasti do sada nisu pomogle 

Na pitanje koliko na njihovo djelovanje utječu dolazeći Lokalni izbori u Bosni i Hercegovini, Omerović kaže da ova borba traje već dugo te da je puno izbora proteklo, a problem ostajao. Dodao je da su svi učesnici ranijih izbora, a tako i ovogodišnjih imali i imaju priliku da poentiraju na ovom slučaju.

- Pod broj jedan, naša borba i ovaj problem su dugoročnog karaktera, a pod broj dva, ako neko ovo shvata kao tempirano da bi neko na izborima omašio, isto tako može se tumačiti i kao prilika da neko postigne dobar pogodak. U suštini, stvar se svodi na ono što nam je u duši, a Islamska zajednica želi pravdu. Znači, da se ostvari ono što je prema Božijoj pravdi, ali i što je prema Zakonu, da se riješi na način kako je to propisano - objašnjava Omerović.

Ističe da ne žele ulaziti u dublje analize, iako je i to, kaže, moguće, ali se bave praktičnim stvarima.

- Trudimo se da nikome ne nanesemo štetu ali istovremeno, da štitimo ono što nam je obaveza, da adekvatno odgovaramo za vakuf kojim raspolažemo - zaključio je predsjednik Izvršnog odbora MIZ Maglaj.

Hronologija kafkijanskog procesa

U MIZ Maglaj dobili smo hronologiju i detaljno pojašnjenje dugogodišnje borbe za imovinu koja je oduzeta opštinskom odlukom. Navode da Zakon o građevinskom zemljištu FBiH, Član 96., nalaže da se zemljište koje je postalo državna svojina odlukom opštine, po sili zakona vraća ranijem vlasniku ako nije privedeno krajnjoj namjeni (radi koje je oduzeto).

Islamska zajednica svoj zahtjev za povrat oduzetog vakufskog zemljišta "Podborik" temelji upravo na tom Zakonu (član 96.).

Tokom nekoliko godina ponavljanja procesa donošenja odluka i njihovog poništavanja na višim nivoima u Medžlisu su uredno pratili slučaj i arhivirali dokumentaciju kao i presude svih tih procesa. Kažu da su razmatrali mogućnost objavljivanja te dokumentacije, ali su odustali jer se radi o stotinama stranica. U vrijeme kada se čitaju samo kratki tekstovi smatrali su da niko neće ni pročitati niti razumjeti suštinu, pa su na društvenim mrežama objavili sažetak cijele situacije.

Navode da su ispunjena oba uslova za povrat oduzetog zemljišta. Vakufsko zemljište je oduzeto odlukom Skupštine Opštine Maglaj 11.4.1990. godine, i nema drugog pravnog osnova.

Četrdeset dana nakon donošenja odluke o oduzimanju vakufske imovine, 22.5.1990. godine u Zemljišno-knjižnom uredu Maglaj (gruntovnica) uknjižena je “društvena svojina”, a kao pravni osnov za preknjižbu priloženo je rješenje Skupštine Opštine br. 01-023-54/90. Nije, dakle, ni bilo druge osnove za oduzimanje vakufskog zemljišta, te je na osnovu nje dobilo status društvene svojine.

Tada je vakufsko zemljište "Podborik", sa statusom društvene svojine, dodijeljeno Komunalnom javnom preduzeću "16. april" Maglaj. Promjenom naziva korisnika 13.01.2000. godine, kao novi korisnik uknjižuje se Komunalno javno društvo Maglaj. (KJD).

Iako je 22.5.1990. u Zemljišno knjižnom uredu Maglaj (gruntovnici) oduzeto vakufsko zemljište "Podborik" isknjiženo sa Islamske zajednice ("Vakufa obćine Muhamedanske u Maglaju") i dodijeljeno KJD Maglaj, u katastru ovo zemljište je i dalje ostalo upisano na Islamskoj zajednici.

Tek će 08. 06. 2018. godine, i to usljed neokončanog pravnog postupka, opštinska Služba za urbanizam, geodetske i pravne poslove, a po zahtjevu KJD Maglaj od 15. 05. 2018., koje je kao pravni osnov priložilo Rješenje Skupštine Opštine iz 1990. godine, u katastru ispisati Medžlis Islamske zajednice Maglaj, a kao nositelja prava upisati KJD Maglaj.

Nakon snažnog usmenog reagovanja predstavnika Medžlisa kod predstavnika Opštine, 22. 06. 2018. godine KJD D.O.O. Maglaj je podnijelo novi zahtjev u kojem od Službe za urbanizam traži poništavanje izmjene u katastru koja je napravljena 18.06.2018. godine i vraćanje ranijeg stanja - kao nositelj prava ponovo je u katastru upisan Medžlis Islamske zajednice Maglaj.

Ostalo je nejasno zašto je usljed neokončanog pravnog postupka KJD D.O.O. Maglaj tražilo u katastru ispis Medžlisa kao nositelja prava nad oduzetim vakufskim zemljištem "Podborik".

Navedene situacije su samo dio dugogodišnje borbe, što potvrđuje obimna dokumentacija koju je Preporod.info dobio na uvid.

U međuvremenu, dok traje borba za povrat vakufa, MIZ Maglaj na toj parceli godinama organizuje ukop umrlih muslimana. Maglajsko komunalno javno preduzeće to nikada nije radilo, pa se na oduzetom vakufskom zemljištu (još uvijek) ne ukopavaju umrli nemuslimani. "Gradsko groblje” se trenutno gradi na drugoj lokaciji, nedaleko od Krčevine/Podborika.

U Medžlisu Islamske zajednice Maglaj očekuju narednu raspravu koja je zakazana po zahtjevu Vakufske direkcije IZ. Pitaju se “hoće li nadležna tijela i sedmi put pogaziti pravo ili će konačno, po zakonu, vratiti oduzeto vakufsko zemljište "Podborik".

Uvjereni su da su zakonski propisi i ovaj put na strani Islamske zajednice.

(S.S./Preporod.info)