Zabrana gradnje malih hidroelektrana aktulena tema u BiH

U Bosni i Hercegovini je aktuelna tema zabrana gradnje malih hidrocentrala.

Zagovornici kao razloge za zabranu najčešće navode uništavanje vodnih resursa i za državu nepovoljnu ekonomsku računicu. Naznačavaju da u unosnom poslu proizvodnje struje, u ovom slučaju profitiraju pojedinci, država neuporedivo i mnogostruko manje, dok se istovremeno javno bogatstvo devastira i na štetu područja na čijoj su teritoriji koncesije.

Inicijativa o obustavi gradnje zasad je konkretizovana 'na papiru' u formi parlamentarnih zaključaka, u Federaciji BiH kao potpuna obustava nove i revizija već započete ili već realizovane gradnje malih centrala, a u Republici Srpskoj kao obustava razmatranja svih novih inicijativa za planiranje malih hidroelektrana.

Zaključke kojima je također naloženo preispitivanje propisa koji se odnose na ovu oblast te predlaganje novih u cilju odgovarajuće zaštite vodotokova, Predstavnički dom Federalnog parlamenta izglasao je 23. juna.

Narodna skupština Republike Srpske je nekoliko dana kasnije, 29. juna, između ostalog, naložila preispitivanje ugovora o koncesijama i status aktivnosti predviđenih tim ugovorima.

Slijedi zahtjevan posao preispitivanja dozvola i propisa te sačinjavanje i predlaganja novih zakona, za šta je u Federaciji određen rok od tri mjeseca, a u Republici Srpskoj pola godine.

Na jednom od sastanaka, održanih u međuvremenu u Federaciji na nivou federalnog i zastupničkih klubova Stranke demokratske akcije, kao inicijatora zaključaka donesenih u ovom entitetu, inicirano je da odgovarajuće aktivnosti preduzmu i kantonalne skupštine.

Tada je rečeno da izgradnja malih hidrocentrala, obično vezana za male vodotoke, rječice i potoke, znači i uništenje prirodnog oblika i funkcije rijeka te flore i faune rječnog ekosistema.

Male hidroleketrane proizvode male količine električne energije, čineći istovremeno nemjerljivu ekološku štetu. Izgradnju ovih postrojenja prati i devastacija obala, korita rijeka, jer su cjevovodi koji povezuju vodozahvat i turbinu često dugi i po nekoliko kilometara.

Mnogo korisiti od gradnje imaju pojedinci, a vrlo malo država, rečeno je također.

U Bosni i Hercegovini je dosad izgrađeno više od stotinu malih hidrocentrala, a više od 300 je u raznim fazama planiranja, pripreme ili gradnje. Nastavi li se sadašnji tempo, to znači da neće biti ni rijeke ni potoka bez barem jedne male hidroelektrane, navedeno je također na sastanku.