Novi broj Preporoda: Sa čime se može porediti masakr počinjen na Vojnoj farmi u Branjevu?

-Žrtve genocida bit će pamćene kroz historiju i komemoracije žrtvama genocida će biti poziv budućim generacijama da ne dopuste ponavljanje takvog zla - izjavio je Richard J. Goldstone, prvi glavni tužitelj MKJS-a,u ekskluzivnom intervjuu za novi broj Preporoda od 1. jula.

Nobi broj Preporoda donosi također ekskluzivni intervju je s vođom tima za Srebrenicu u Haškom tribunalu Jean-Rene Ruezom, koji, opisujući s mnoštvom činjenica proces izvršenja Genocida, postavlja pitanje:

"Najveći masakr počinjen je na Vojnoj farmi u Branjevu - 1.200 zatvorenika pogubljeno je između 10.00 i 15.00 sati 15. jula 1995. godine. Sa čime se može uporediti takav slučaj u Evropi nakon Drugog svjetskog rata? I to je samo jedan zločin, iako najveći."

Govoreći o reviziji presuda, Ruez ističe "Ako je toliko advokata odbrane završilo svoj posao ne uspijevajući osporiti činjenice, a imali su toliko prilika tokom tog produženog perioda suđenja, ukupno nekih sedamnaest godina, negatori teško da mogu izmijeniti istinitost onoga što se dogodilo."

Vođa tima za Srebrenicu u Haškom tribunalu Jean-René Ruez za sebe kaže da je u djetinjstvu pripreman za misiju svog života - istraživanje srebreničkog genocida.

Otac mu je bio Francuz, a majka Njemica. Od majke je mnogo slušao o strahotama nacističkih zločina. Njena bol zbog tih zločina je uveliko utjecala na njegovo opredjeljenje da bude na strani onih koji se bore protiv novih sljedbenika nacizma.

I danas učešćem na međunarodnim konferencijama posvećenim podsjećanju na genocid u Srebrenici nastoji odaslati poruku koja je bilo geslo njegovog tima u Haškom tribunalu: "Nema mira bez pravde."

Predatorski identiteti

U novom broju Preporoda se analiziraju i posljedice nacionalizma i ekstremne desnice u Evropi, s posebnim osvrtom na Balkan, a Evropski izvještaj o islamofobiji za 2019. godinu ukazuje da je riječ o krvavim posljedicama.

Naime, nacionalizmi i radikalne desničarske ideologije imaju nešto što se naziva strah od malih brojeva, koji uveliko određuje njihov svjetonazor pa i politike zasnovane na njemu. Ardžun Apaduraj (Arjun Appadurai) u svojoj studiji o "masovnom nasilju motivisanom kulturnim razlikama" naslovljenom sa "Strah od malih brojeva" to objašnjava na veoma slikovit način.

Predatorski identiteti su proizvod situacija u kojima je ideja o narodu jedne države uspješno svedena na princip etničkog singulariteta, tako da se postojanje čak i najbezazlenije manjine unutar nacionalnih granica doživljava kao nepodnošljivo narušavanje čistote nacionalne cjeline.

U takvim okolnostima većinska grupa doživljava i samu ideju da je većinska kao frustraciju jer ta ideja podrazumijeva neku vrstu etničke raspršenosti državotvornog naroda. Zato svaka manjina, kao podsjetnik na taj mali neprijatni nedostatak, izaziva poriv za "čišćenjem".

Dok su naslovnice bile preplavljene izvještajima o krvavom napadu na vjernike u džamiji u Christchurchu u Novom Zelandu, Evropski izvještaj o islamofobiji za 2019. godinu ukazuje na desetine sličnih napada u Njemačkoj, Norveškoj, Francuskoj i drugim evropskim zemljama.

Nacionalizam i populizam u Srbiji

Trend populizma, nacionalizma i buđenja ekstremne desnice može uveliko donijeti zebnju na Balkan, gdje je još uvijek snažan proruski sentiment te kult ličnosti kojeg do krajnjih granica koriste nacionalne vođe.

Nakon zadnjih izbora u Srbiji, kojeg su mnogi nazvali početkom uvođenja jednopartijskog sistema, apsolutna pobjeda Aleksandra Vučića, bivšeg ministra Sloboda Miloševića, čija je politika kombinacija populizma, nacionalizma, paternalizma i autoritativne svijesti, hrabri i otvara vrata različitim radikalnim i desničarskim srpskim pokretima da u javni diskurs i prostor vraćaju i naturaliziraju divlje ideje i prakse koje su prouzročile toliko krvi od Krajine do Kosova.

Manji bosanskohercegovački entitet je dolaskom Vučića postao politička provincija Srbije i ne bi bilo neobično vidjeti islamofobične transparente i u Banjoj Luci. Naravno, što se tiče grafita, poruka, vrijeđanja i napada manji entitet i ne mora pratiti Srbiju, jer duži niz godina imaju svoj autohtoni izraz islamofobije i antimuslimanske teorije i prakse, od Dodikovog opisa ezana kao "arlaukanja" do gađanja džamija životinjskim iznutricama ili, pak, rafalima.